Umowa na okres próbny a ciąża

Przepisy

Problematyka umowy na okres próbny w kwestii ciąży, uregulowana jest w art. 177 Kodeksu pracy:

§ 1. Pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie ciąży, a także w okresie urlopu macierzyńskiego pracownicy, chyba że zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z jej winy i reprezentująca pracownicę zakładowa organizacja związkowa wyraziła zgodę na rozwiązanie umowy.

§ 2. Przepisu § 1 nie stosuje się do pracownicy w okresie próbnym nieprzekraczającym jednego miesiąca.

§ 3. Umowa o pracę zawarta na czas określony albo na okres próbny przekraczający jeden miesiąc, która uległaby rozwiązaniu po upływie trzeciego miesiąca ciąży, ulega przedłużeniu do dnia porodu. § 31. Przepisu § 3 nie stosuje się do umowy o pracę na czas określony zawartej w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy.

Z powyższego wynika, iż:

1. kobieta w ciąży (bez względu na stan i wiek ciąży) na okresie próbnym nie przekraczającym jednego miesiąca, nie będzie miała przedłużonej umowy do dnia porodu;

2. w przypadku umowy na okres próbny, która przekracza jeden miesiąc, aby umowa uległa przedłużeniu do dnia porodu, kobieta musi być po trzecim miesiącu ciąży (najpóźniej w ostatnim dniu umowy);

3. nie ma przeszkód, aby po okresie próbnym podpisać np. umowę na czas określony czy na czas nieokreślony.

Zasiłek macierzyński

Jeśli już wiesz, że Twoja umowa na okres próbny zostanie przedłużona do dnia porodu to na pewno przede wszystkim zastanawiasz się jaka będzie wysokość Twojego zasiłku macierzyńskiego. Zasiłek będzie obliczany na tych samych zasadach co w przypadku umowy na czas nieokreślony. To znaczy,  że z tych samych składników wchodzących do wynagorodzenia. Zatem podstawą do obliczenia wysokości zasiłku macierzyńskiego będzie wynagrodzenie oraz składniki wliczane do jego obliczenia. Jeśli chodzi o złożenie dokumentów, procentową wysokość zasiłku (wybrać 80% przez cały okres czy 100% i 60%) czy wypłaty, obowiązują te same zasady co w przypadku innych umów.

Więcej o tym: roczny urlop macierzyński.

W przypadku umowy przedłużonej do dnia porodu, po urodzeniu dziecka niezbędne dokumenty pracownica składa do pracodawcy, a on kompletuje dokumenty i przekazuje do ZUS celem dalszej wypłaty świadczenia. Może tak być, że zakład pracy wypłaci zasiłek macierzyński tylko za jeden dzień (a resztę ZUS), bo tylko taki okres czasu (w przypadku umowy do dnia porodu) jest się na urlopie macierzyńskim. Dość częstą praktyką są pisma do ZUS by ten wypłacił całość (również za ten jeden dzień) – aby przyszedł jeden przelew z jednego miejsca.

W przypadku przedłużenia umowy na okres próbny do dnia porodu nie ma konieczności podpisywania aneksu, umowa przedłuża się z mocy prawa.

Urlop wypoczynkowy

Pracownica zatrudniona na podstawie umowy na okres próbny nabywa prawo do urlopu wypoczynkowy w sposób proporcjonalny. To oznacza, że z każdym przepracowanym miesiącem nabywasz prawo do 1/12 wymiaru urlopu, który Ci przysługuje (w zależności od stażu pracy).

W przypadku nie wykorzystania przysługującego urlopu w całości lub w części – przysługuje Ci tzw. ekwiwalent pieniężny. Nie ma możliwości, żeby niewykorzystany urlop wypoczynkowy przepadł. Jeśli nie było możliwości wykorzystania zaległego urlopu wypoczynkowego ze względu na zakończenie umowy – zostanie wypłacony ekwiwalent.

Kalkulator ekwiwalentu: tutaj

Ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy, ustala się stosując zasady obowiązujące przy obliczaniu wynagrodzenia urlopowego, biorąc pod uwagę przepisy rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej, w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop. Podstawą prawidłowego wyliczenia ekwiwalentu za urlop, jest miesięczne wynagrodzenie.

Ekwiwalent najczęściej wypłacany jest razem z ostatnim wynagrodzeniem i/lub zasiłkiem chorobowym. Urlop wypoczynkowy w przysługującym wymiarze, nalicza się również w trakcie przebywania na zwolnieniu lekarskim.

Zwolnienie lekarskie

Nie ma przeszkód, aby na przedłużonej do dnia porodu umowie na okres próbny, przebywać na zwolnieniu lekarskim. Prawo do świadczeń chorobowych jako kobieta w ciąży nabywasz po upływie 30 dni nieprzerwanego okresu zatrudnienia, do którego wlicza się też poprzednie okresy zatrudnienia, jeżeli przerwa między nimi nie przekroczyła 30 dni. Jest to tak zwany okres wyczekiwania na możliwość skorzystania z ubezpieczenia. To szczególnie ważna informacja dla osób, które nigdy nie pracowały, a przechodzą na zwolnienie lekarskie.

Za okres niezdolności do pracy przypadającej w okresie ciąży zachowujesz 100% wynagrodzenia. Przez pierwsze 33 dni tzw. wynagrodzenie chorobowe wypłaca pracodawca. Od 34 dnia, tzw. świadczenie chorobowego w formie zasiłku chorobowego wypłaca ZUS (jeżeli pracodawca zatrudnia mniej niż 20 pracowników) lub w dalszym ciągu pracodawca (więcej niż 20 pracowników).

Problemy

Czasem zdarza się tak, że pracodawca nie przedłuża umowy w związku z tym, iż jesteś w ciąży. Co robić? Zgodnie z Kodeksem Cywilnym – pracodawca i pracownik powinni dążyć do polubownego załatwienia sporu ze stosunku pracy. Jeśli z jakiś powodów nie chodzi to w grę – pozostaje sąd pracy.

Jeśli nie przedłużono Ci umowy do dnia porodu – najskuteczniejszym rozwiązaniem będzie wniesienie do sądu pracy żądania przywrócenia do pracy w ciągu 21 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o rozwiązaniu umowy pracę bez wypowiedzenia lub od dnia wygaśnięcia umowy o pracę. Czasem zdarza się, że dowiadujemy się o ciąży po terminie, w którym skończyła się umowa. Jeśli 21 dniowy termin minął – należy złożyć dodatkowo do sądu wniosek o przywrócenie uchybionego terminu, razem z podaniem przyczyny niezachowania terminu.

Można rozważyć również poinformowanie Państwowej Inspekcji Pracy.

Ważne

Kobiecie w ciąży oraz połogu przysługuje bezpłatna opieka lekarska w ramach publicznej służby zdrowia. Podstawa prawna

1. Ustawa z 26 czerwca 1974 roku Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zmianami).
2. Ustawa o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa z 25 czerwca 1999 r. (Dz.U. Nr 60, poz. 636) tj. z 7 marca 2016 r. (Dz.U. z 2016 r. poz. 372).

Katarzyna/Matka prawnik

Designed by Freepik