Kosiniakowe jest jedną z form wsparcia rodziców po urodzeniu dziecka. Często myloną z zasiłkiem macierzyńskim. Okazuje się, że o kosiniakowym nie wiemy tak naprawdę wystarczająco dużo. Czas więc wzbogacić się o dawkę wiedzy w tym temacie. Zapraszamy więc na artykuł, w którym rozwiejemy wątpliwości dotyczące kosiniakowego.
Co to jest kosiniakowe?
Zaczynając od początku, zapewne, będziesz zdziwiona, ale nazwy „kosiniakowe”, nie znajdziesz w żadnej ustawie. Jest to nazwa potoczna związana z nazwiskiem jego pomysłodawcy – Władysława Kosiniaka-Kamysza. Natomiast zasady dotyczące kosiniakowego znajdziemy w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych.
Odpowiadając na pytanie – kosiniakowe jest świadczeniem rodzicielskim, przysługującym matce lub ojcu dziecka przez okres odpowiadający okresowi urlopowi macierzyńskiego i rodzicielskiego, czyli 52 tygodnie (w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie, przysposobienia jednego dziecka lub objęcia opieką jednego dziecka), w sytuacji kiedy rodzice dziecka nie są uprawnieni do pobierania zasiłku macierzyńskiego. Jego wysokość wynosi 1000,00zł miesięcznie.
No dobrze, skoro już wiemy czym jest kosiniakowe, sprawdźmy komu przysługuje.
Kosiniakowe – komu przysługuje?
Zgodnie z art. 17c wspomnianej ustawy, kosiniakowe przysługuje:
- matce albo ojcu dziecka,
- opiekunowi faktycznemu dziecka w przypadku objęcia opieką dziecka w wieku do ukończenia 14. roku życia,
- rodzinie zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej, w przypadku objęcia opieką dziecka w wieku do ukończenia 7. roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego – do ukończenia 10. roku życia,
- osobie, która przysposobiła dziecko, w przypadku objęcia opieką dziecka w wieku do ukończenia 14. roku życia.
- Świadczenie rodzicielskie przysługuje ojcu dziecka w przypadku:
- skrócenia na wniosek matki dziecka okresu pobierania świadczenia rodzicielskiego, zasiłku macierzyńskiego lub uposażenia za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego, okres urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego lub okres urlopu rodzicielskiego, po wykorzystaniu przez nią tego świadczenia, zasiłku lub uposażenia za okres co najmniej 14 tygodni od dnia urodzenia dziecka,
- śmierci matki dziecka,
- porzucenia dziecka przez matkę.
Czyli kosiniakowe przysługuje mamie, a także tacie, ale tylko w sytuacji, kiedy mama rezygnuje z dalszej części:
- kosiniakowego
- urlopu macierzyńskiego,
- urlopu rodzicielskiego
ale po wykorzystaniu minimum 14 tygodni jednego z powyższych świadczeń.
Ponadto w zależności od sytuacji wyżej uprawnionych, kosiniakowe przysługuje od dnia:
- porodu,
- objęcia dziecka opieką, nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 14. roku życia – w przypadku opiekuna faktycznego
- objęcia dziecka opieką, nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 7. roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, nie dłużej niż do ukończenia przez nie 10. roku – w przypadku rodziny zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej,
- przysposobienia dziecka, nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 14. roku życia – w przypadku osoby, która przysposobiła dziecko.
Podsumowując, możemy stwierdzić, że kosiniakowe będzie przysługiwać osobom, które nie pobierają zasiłku macierzyńskiego, czy uposażenia lub w ogóle nie są do niego uprawnione, a więc na przykład:
- studentom,
- osobom bezrobotnym,
- osobom pracującym w oparciu o umowy cywilnoprawne (umowa o dzieło, zlecenie).
Idąc dalej, powiedzmy jeszcze, komu nie przysługuje kosiniakowe, abyśmy mieli sprawę jasną.
Kiedy kosiniakowe nie przysługuje
Kosiniakowe, czyli świadczenie rodzicielskie nie przysługuje, jeżeli:
- co najmniej jeden z rodziców dziecka lub opiekun faktyczny dziecka (tj. osoba faktycznie opiekująca się dzieckiem, jeżeli wystąpiła z wnioskiem do sądu rodzinnego o przysposobienie dziecka), lub rodzina zastępcza, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej, otrzymują zasiłek macierzyński lub uposażenie za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego, okres urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego lub okres urlopu rodzicielskiego,
- dziecko zostało umieszczone w pieczy zastępczej – w przypadku matki lub ojca lub osoby, która przysposobiła dziecko,
- jeden z rodziców dziecka lub opiekun faktyczny dziecka (tj. osoba faktycznie opiekująca się dzieckiem, jeżeli wystąpiła z wnioskiem do sądu rodzinnego o przysposobienie dziecka), lub rodzina zastępcza, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej, nie sprawują lub zaprzestali sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, w tym w związku z zatrudnieniem lub wykonywaniem innej pracy zarobkowej, które uniemożliwiają sprawowanie tej opieki,
- w związku z wychowywaniem tego samego dziecka lub w związku z opieką nad tym samym dzieckiem jest już ustalone prawo do:
- świadczenia rodzicielskiego,
- dodatku do zasiłku rodzinnego,
- świadczenia pielęgnacyjnego,
- specjalnego zasiłku opiekuńczego lub zasiłku dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów,
- osobom uprawnionym do kosiniakowego przysługuje za granicą świadczenie o podobnym charakterze do świadczenia rodzicielskiego, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.
Teraz już wszystko wydaje się zrozumiałe, prawda?
Jeżeli już wiemy, że przysługuje nam kosiniakowe i zaliczamy się do grupy uprawnionej, sprawdźmy jakie dokumenty powinniśmy przygotować.
Kosiniakowe – jakie dokumenty
Zanim wskażemy jakie dokumenty należy złożyć, rzućmy okiem na terminy składania wniosków o kosiniakowe, o których możemy przeczytać na gov.pl:
Prawo do świadczenia rodzicielskiego ustala się, począwszy od miesiąca urodzenia lub przysposobienia dziecka, a w przypadku opiekuna faktycznego dziecka i rodziny zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej, od miesiąca objęcia dziecka opieką, jeżeli wniosek o ustalenie prawa do świadczenia rodzicielskiego został złożony w terminie 3 miesięcy, licząc od dnia urodzenia lub przysposobienia dziecka, a w przypadku opiekuna faktycznego dziecka i rodziny zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej, od dnia objęcia dziecka opieką.
W przypadku złożenia wniosku po terminie, nie później jednak niż w okresie 52 tygodni, w przypadku urodzenia (przysposobienia, objęcia opieką) jednego dziecka i odpowiednio dłużej w przypadku urodzenia (przysposobienia, objęcia opieką) więcej dzieci, prawo do świadczenia rodzicielskiego ustala się, począwszy od miesiąca, w którym wpłynął wniosek.
W przypadku gdy świadczenie rodzicielskie przysługuje ojcu dziecka, termin 3 miesięcy, jest liczony od dnia skrócenia okresu pobierania świadczenia rodzicielskiego, śmierci matki dziecka lub porzucenia dziecka przez matkę.
Wniosek, który musimy wypełnić samodzielnie, znajdziemy na stronie Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej, pod tym linkiem: https://www.gov.pl/web/rodzina/viii-wiadczenie-rodzicielskie111
Do wypełnienia wniosku, będziemy potrzebować naszych danych, danych dziecka, aktu urodzenia, a także inne dokumenty, które niezbędne są do ustalenia prawa do opieki nad dzieckiem w przypadku rodziny zastępczej lub opiekunów faktycznych.
Kosiniakowe – gdzie złożyć wniosek?
Wniosek o wypłatę kosiniakowego składamy w naszym Ośrodku pomocy społecznej lub urzędzie gminy/miasta. Ale możemy to zrobić także przez internet: korzystając z konta bankowego, platformy Emp@tia: https://wnioski.mpips.gov.pl/ewnioski/index.eup
