Twoje prawa na porodówce cz. II

CZĘŚĆ I: PRAWA OGÓLNE (dostępne tutaj). CZĘŚĆ III: PRAWA PO PORODZIE (dostępne tutaj).

CZĘŚĆ II: PRAWA PODCZAS PORODU

1. Masz prawo pić wodę oraz inne przejrzyste płyny (cokolwiek to znaczy) na każdym etapie porodu – Rozdział V.3.5 Standardów: w celu nawiązania dobrego kontaktu z rodzącą osoby sprawujące opiekę oraz inne osoby uczestniczące bezpośrednio w udzielaniu świadczeń zdrowotnych w szczególności: zapewnić rodzącej możliwość spożywania przejrzystych płynów, także podczas aktywnej fazy porodu.
2. Zakładanie wkłucia do żyły obwodowej powinno nastąpić tylko i wyłącznie w sytuacji tego wymagającej. Jest to tzw. czynność interwencyjna i osoba sprawująca opiekę powinna być gotowa na zrobienie wkłucia, jednak robienie tego na zaś nie powinno mieć miejsca – Rozdział VIII.2.n Standardów.
3. Wykonywanie lewatywy i golenie owłosienia łonowego wykonuje się jedynie na życzenie rodzącej – Rozdział VIII.2.m Standardów.
4. Należy traktować Cię z szacunkiem. Banał? Niekoniecznie. To oznacza w szczególności: możliwość brania udziału w podejmowaniu decyzji dotyczących porodu, nawiązanie dobrego kontaktu z Tobą poprzez odpowiedni ton rozmowy i odpowiednie słowa. Personel sprawujący opiekę nad Tobą powinien przedstawić się i wyjaśnić swoją rolę w opiece nad Tobą. Jeśli w czasie Twojego porodu zmienia się personel – każda nowa osoba powinna zastosować się do tych samych standardów.
5. Uśmierzanie bólu porodowego. Osoba sprawująca opiekę podczas porodu powinna przedstawić Ci pełną informację o niefarmakologicznych i farmakologicznych metodach łagodzenia bólów porodowych dostępnych w miejscu, w którym poród się odbywa. Natomiast o tym, jakie metody dostępne są w danym szpitalu, zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia w sprawie standardów postępowania medycznego w łagodzeniu bólu porodowego, powinnaś zostać poinformowana już na etapie przyjęcia do szpitala (Rozdział I, punkt 7 wyżej wymienionego Rozporządzenia). Dobór metody łagodzenia bólu musi być z Tobą uzgodniony. Trzeba jednak pamiętać, iż zgodnie z przepisami – farmakologiczne metody łagodzenia bólu porodowego są wdrażane w przypadku braku oczekiwanej skuteczności zastosowanych metod niefarmakologicznych lub wystąpienia wskazań medycznych do ich stosowania. Rozpoczęcie farmakologicznego łagodzenia bólu porodowego każdorazowo jest poprzedzone badaniem położniczym i przeprowadzoną przez lekarza położnika udokumentowaną oceną natężenia bólu lub identyfikacją wskazań medycznych oraz uzyskaniem zgody rodzącej na zastosowanie proponowanej metody. To czy otrzymasz znieczulenie zależy nie tylko od Twojego samopoczucia i subiektywnego odczuwania bólu ale również od lekarza prowadzącego poród. Żaden dokument, żadne rozporządzenie w prawie polskim nie gwarantuje otrzymania znieczulenia farmakologicznego. Co zatem należałoby zrobić przed porodem bez względu na to o jakich metodach myślisz?

• porozmawiać z osobą prowadzącą ciążę – lekarzem bądź położną – o wszystkich metodach łagodzenia bólu porodowego;
• dowiedzieć się jakie metody łagodzenia bólu dostępne są w szpitalu, który wybrałaś;
• poszukać opinii dotyczących przebiegu porodów w szpitalu, który wybrałaś (np. czy lekarze bez problemu podają konkretne metody znieczulenia). Na stronie www.gdzierodzic.info dostępna jest wyszukiwarka, która może pomóc w podjęciu decyzji, natomiast trzeba patrzeć ostrożnie bo nie jest aktualizowana; komentarze dodawane są na bieżąco;
• odwiedź stronę internetową szpitala, gdyż wiele z nich udostępnia informacje o dostępnych metodach łagodzenia bólu porodowego;
• w razie pytań, skontaktuj się z dostępnym w każdym szpitalu Rzecznikiem Praw Pacjenta.

Także uważam, że biorąc pod uwagę powyższe przepisy, lekarz może odmówić podania znieczulenia farmakologicznego. Trzeba to jasno podkreślić – w Polsce nie ma znieczulenia farmakologicznego na życzenie i przed porodem trzeba sprawdzać jakie metody łagodzenia bólu porodowego są dostępne w danym szpitalu. Szpital nie ma obowiązku posiadania wszystkich metod łagodzenia bólu porodowego.

6. Możesz nie wyrażać zgody na każdy zabieg w szpitalu, zarówno przed porodem jak i w jego trakcie a później na oddziale. Każdy oznacza, że musisz wyrażać zgody np. na podanie oksytocyny, przebicie pęcherza płodowego, założenie tzw. balonika do pochwy, masaż szyjki macicy, nacięcie krocza czy manewr Kristellera – Rozdział IV.2.6 Standardów (każdorazowo uzyskują zgodę rodzącej na wykonanie wszelkich zabiegów i badań). Jednak, żeby świadomie podjąć decyzję o wyrażeniu zgody, trzeba orientować się na czym każdy z tych zabiegów polega, jakie są wskazania, możliwe korzyści i działania niepożądane oraz być dobrze poinformowaną o stanie swojego zdrowia. Tego wszystkiego powinnaś dowiedzieć się od osoby sprawującej nad Tobą opiekę. Przed każdym zabiegiem dotyczącym zarówno Ciebie jak i dziecka powinnaś zostać poinformowana w jasny i zrozumiały sposób czego dotyczy. Podam Ci przykład: rodziłam w szpitalu na Madalińskiego w Warszawie. W czasie porodu, lekarka prowadząca mój poród: dr Małgorzata Siergiej oraz położna Pani Wioletta Gwiazda zaproponowały przebicie pęcherza płodowego. Zależało mi na jak najmniejszej zewnętrznej ingerencji i obie Panie wiedziały o tym, dlatego bardzo dokładnie opisały mi procedurę, na czym będzie polegała, że nie boli i co można osiągnąć dzięki temu. Wyraziłam zgodę. Pani doktor uprzedzała mnie słownie każdy swój ruch, co poczuję. Później bardzo dokładnie oglądały kolor wód. Na moją prośbę zostały mi też pokazane. Czułam, że zostałam dobrze poinformowana o całej procedurze i pomimo, że zakładałam, iż takie interwencji u mnie nie będzie – decyzji nie żałuję. Tak powinna wyglądać każda procedura. Miałam komfort psychiczny i czułam się bezpiecznie. No dobrze, ale jak tu pilnować tego – między skurczami? Jak się skupić? Od tego również jest właśnie osobę towarzyszącą. 🙂 Inny przykład: na porodówce poznałam dziewczynę – moją imienniczkę, która odmówiła podania oksytocyny a później tzw. balonika. Postanowiła zaufać sobie. Czuła, że urodzi bez interwencji. Odmówiła tych zabiegów. I okazało się, że intuicja jej nie zawiodła. Na pewno nie bez znaczenia pozostaje fakt, iż było to jej trzecie dziecko. Jednak przede wszystkim była świetnie przygotowana do porodu. Wiedziała na czym polega każdy zabieg, jakie mogą być efekty. Wiedziała jakie chce znieczulenie a jakiego nie. Plan porodu miała nie tylko na kartce, ale przede wszystkim w głowie. Słuchałam jej i obiecywałam sobie, że do kolejnego porodu będę lepiej przygotowana.

7. Osoba sprawująca nad Tobą opiekę, powinna zachęcać Cię do zajęcia pozycji, którą będziesz uważała za najwygodniejszą. To również oznacza, że masz prawo wybrać taką pozycję, która będzie Ci odpowiadała.
8. W II okresie porodu (okres między całkowitym rozwarciem szyjki macicy a urodzeniem noworodka) osoba sprawująca nad Tobą opiekę ma obowiązek chronić Twoje krocze. Nacięcie krocza, należy stosować tylko w medycznie uzasadnionych przypadkach i odnotowuje się to w dokumentacji medycznej (Rozdział IX.4.7 Standardów).
9. Osoba sprawująca nad Tobą opiekę w trakcie porodu, jest zobowiązana do położenia noworodka bezpośrednio na Twoim brzuchu, jeśli stan ogólny noworodka i Twój na to pozwala, do osuszenia oraz zabezpieczenia noworodka przed utratą ciepła. Przysługują Ci dwie godziny nieprzerwanego kontaktu „skóra do skóry” z maleństwem. W tym czasie, osoba sprawująca nad Tobą opiekę powinna pomóc Ci w przystawieniu noworodka do piersi, przeprowadzić instruktaż w zakresie prawidłowego przystawiania dziecka do piersi oraz przekazać informacje na temat zasad postępowania w laktacji w pierwszej dobie połogu. Kontakt może zostać przerwany w sytuacji wystąpienia zagrożenia życia lub zdrowia matki lub noworodka, odnotowanego w dokumentacji medycznej. Ocena stanu noworodka na podstawie skali Apgar, może być dokonywana na brzuchy mamy. Rozdział IX.4.8, Rozdział X.5.6, Rozdział VI.3.5, Rozdział XII.1 Standardów.
10. Muzyka do porodu. Jak każda pierworódka miałam idealne wyobrażenia na temat tego jak poród będzie przebiegał. Z uwagi na to, że zarówno dla mnie jak i dla Taty naszej córeczki, muzyka odgrywa bardzo ważną rolę w życiu, oczywistym było rodzenie przy dźwiękach kojącej zmysły muzyki. I teraz jak słyszę Korteza to, aż mnie skręca 🙂 🙂 🙂 Nie ma przeszkód prawnych, żeby rodzić przy dźwiękach ulubionej muzyki. Trzeba jednak dowiedzieć się, czy szpital posiada sprzęt oraz czy rodzenie w tzw. trakcie porodowym przy dźwiękach muzyki nie będzie sprzeczne z regulaminem szpitala.

Podstawa prawna.

1. Ustawa o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi z 5 grudnia 2008 r. (Dz.U. Nr 234, poz. 1570) tj. z 19 kwietnia 2013 r. (Dz.U. z 2013 r. poz. 947) tj. z 19 października 2016 r. (Dz.U. z 2016 ­r. poz. 1866)
2. Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie obowiązkowych szczepień ochronnych z 18 sierpnia 2011 r. (Dz.U. Nr 182, poz. 1086) tj. z 25 maja 2016 r. (Dz.U. z 2016 r. poz. 849)
3. Ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty z 5 grudnia 1996 r. (Dz.U. 1997 Nr 28, poz. 152) tj. z 8 lutego 2002 r. (Dz.U. Nr 21, poz. 204) tj. z 2 listopada 2005 r. (Dz.U. Nr 226, poz. 1943) tj. z 21 lipca 2008 r. (Dz.U. Nr 136, poz. 857) tj. z 27 września 2011 r. (Dz.U. Nr 277, poz. 1634) tj. z 10 marca 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 464) tj. z 16 grudnia 2016 r. (Dz.U. z 2017 r. poz. 125)
4. Ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta z 6 listopada 2008 r. (Dz.U. 2009 Nr 52, poz. 417) tj. z 24 stycznia 2012 r. (Dz.U. z 2012 r. poz. 159) tj. z 28 stycznia 2016 r. (Dz.U. z 2016 r. poz. 186)
5. Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie standardów postępowania medycznego przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych z zakresu opieki okołoporodowej sprawowanej nad kobietą w okresie fizjologicznej ciąży, fizjologicznego porodu, połogu oraz opieki nad noworodkiem z 20 września 2012 r. (Dz.U. z 2012 r. poz. 1100) tj. z 7 lipca 2016 r. (Dz.U. z 2016 r. poz. 1132)
6. Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie standardów postępowania medycznego przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych w dziedzinie położnictwa i ginekologii z zakresu okołoporodowej opieki położniczo-ginekologicznej, sprawowanej nad kobietą w okresie ciąży, porodu, połogu, w przypadkach występowania określonych powikłań oraz opieki nad kobietą w sytuacji niepowodzeń położniczych z 9 listopada 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 2007)
7. Ustawa o działalności leczniczej z 15 kwietnia 2011 r. (Dz.U. Nr 112, poz. 654) tj. z 7 grudnia 2012 r. (Dz.U. z 2013 r. poz. 217) tj. z 8 kwietnia 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 618) tj. z 8 września 2016 r. (Dz.U. z 2016 r. poz. 1638).

matka prawnik

grafika